Tanie pokoje na wczasy

Objaśnienie słownictwa

08 November 2011r.

Stosunkowo często spotykamy się z określeniami: park narodowy, rezerwat przyrody, pomnik przyrody, ochrona gatunkowa roślin względnie zwierząt czy też ochrona zasobów przyrody. Ponieważ nie zawsze określenia te są odpowiednio stosowane, podaję krótkie objaśnienia: A. OCHRONA ZASOBÓW PRZYRODY Zasoby przyrody mogą być odnawialne i nieodnawialne. Do odnawialnych zasobów przyrody należą zasoby ożywione (rośliny i zwierzęta oraz najróżnorodniejsze ich zespoły, np. las, zadrzewienia, zwierzyna łowna, ryby). Rośliny i zwierzęta rozmnażają się i tym samym zabezpieczają istnienie odpowiedniego stanu ilościowgo, o ile człowiek nie zniszczy równowagi biologicznej przez niewłaściwą ingerencję. Do nieodnawialnych zasobów przyrody należą zasadniczo zasoby przyrody nieożywionej (gleba, woda, powietrze, surowce mineralne jak ropa, gaz świetlny, sól, węgiel kamienny i brunatny, torf, rudy różnych metali, różne surowce skalne i chemiczne), które nie regenerują się, za wyjątkiem bardzo nielicznych przypadków, do których należy np. żwir w korycie rzeki. Ochrona zasobów przyrody opiera się na Konstytucji, ustawie •o ochronie przyrody, innych ustawach, uchwałach oraz dekretach i polega na gospodarowaniu tymi zasobami zgodnie z zasadami zmierzającymi do zabezpieczenia i wzmożenia naturalnych sił wytwórczych przyrody. B. OCHRONA TWORÓW PRZYRODY Pomniki przyrody są to pojedyncze twory przyrody lub ich skupienia (zabytkowe drzewa, głazy narzutowe, groty, wodospady) zasługujące na ochronę. Uznanie następuje w drodze orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, ogłoszonego we właściwym urzędowym dzienniku wojewódzkim. Rezerwaty przyrody są to określone obszary, na których podlega ochronie całość przyrody, niektóre jej składniki lub estetyczne cechy krajobrazu. Uznanie za rezerwat przyrody następuje w drodze zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, ogłoszonego w Monitorze Polskim. Istnieją rezerwaty przyrody, które wyłączono całkowicie spod ingerencja człowieka (rezerwaty ścisłe) oraz rezerwaty, w których dopuszczone są pewne czynności o charakterze gospodarczym (rezerwaty częściowe). Parki narodowe są to obszary o powierzchni powyżej 500 ha, odznaczające się szczególnym bogactwem osobliwości przyrody i wyjątkowym pięknem krajobrazu. Stanowią specjalne jednostki organizacyjne, utworzone na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów. Podlegają bezpośrednio Zarządowi Ochrony Przyrody w Ministerstwie Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. Organem doradczym dyrektora parku narodowego jest Rada Parku, do której wchodzą przedstawiciele nauki, turystyki i władz terenowych. Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt — obejmująca gatunki zagrożone i zanikające jest wprowadzona w drodze rozporządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, ogłoszonego w Dzienniku Ustaw. Oznakowanie chronionych obiektów w terenie. Parki Narodowe, rezerwaty przyrody i pomniki przyrody są oznakowane specjalnymi tablicami orientacyjno-ostrzegawczymi. Każdy park narodowy posiada odrębne tablice. Natomiast rezerwaty i pomniki przyrody mają tablice jednolite w całym kraju. Rezerwaty przyrody są oznakowane tablicami z godłem państwa i białym napisem "Rezerwat przyrody prawem chroniony" na czerwonym tle; pomniki przyrody zaś tabliczkami z godłem państwowym i białym napisem "Pomnik przyrody prawem chroniony" na zielonym tle. Każdy rezerwat przyrody i pomnik przyrody po formalnym uznaniu zestaje wpisany do rejestru centralnego prowadzonego przez Zarząd Ochrony Przyrody w Ministerstwie Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, do rejestru wojewódzkiego, prowadzonego przez Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody, działającego w Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Wydziale Rolnictwa i Leśnictwa oraz do rejestru powiatowego, prowadzonego przez kierownika Referatu Le&iictwa w Wydziale Rolnictwa i Leśnictwa Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. Tam też można otrzymać wszelkie informacje, dotyczące Chronionych obiektów. ORGANIZACJA OCHRONY PRZYRODY W POLSCE Skoro jest mowa o osobliwościach i zabytkach przyrody i o formach ich ochrony, przedstawić należy również w możliwie jak największym skrócie organizację ochrony przyrody w Polsce, ażeby każdy turysta, mógł bez kłopotu zorientować się gdzie ma się udać, aby interwencja jego była jak najszybsza i jak najskuteczniejsza. Organizację ochrony przyrody określa obowiązująca obecnie ustawa o ochronie przyrody z dnia 7. IV. 1949 r. (Dz. U. Nr 25, poz. 180). Ustawa ta obejmuje całą problematykę ochrony przyrody oraz stanowi akt przymierza pomiędzy przyrodą a człowiekiem, dążącym ku postępowi. Władzą naczelną ochrony przyrody jest Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, który wykonuje swoje zadania przy pomocy powołanego przez siebie Naczelnego Konserwatora Przyrody. Naczelny Konserwator Przyrody jest równocześnie Dyrektorem Zarządu Ochrony Przyrody w Ministerstwie Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. Organem doradczym i opiniodawczym władz państwowych w sprawach ochrony przyrody jest Państwowa Rada Ochrony Przyrody, składająca się z 30 członków powołanych przez Radę Ministrów spośród przedstawicieli nauki, instytucji zainteresowanych ochroną przyrody i spośród działaczy na tym polu. Przewodniczącym Rady jest Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. Władzą ochrony przyrody na szczeblu wojewódzkim jest Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, którego organem fachowym jest Wojewódzki Konserwator Przyrody. Organem doradczym i opiniodawczym działającym na obszarze województwa jest Wojewódzki Komitet Ochrony Przyrody, składający się z 6—12 osób. Przewodniczącego i jego zastępcę mianuje Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. Pozostałych członków powołuje Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej. Władzą ochrony przyrody na szczeblu powiatu jest Prezydium Powiatowej Rady Narodowej, która działa przez właściwego terenowo nadleśniczego państwowego lub dyrektora parku narodowego. Do Ministerstwa Oświaty należy, w myśl obowiązującej ustawy, krzewienie zasad ochrony przyrody we wszystkich szczeblach, oświaty dorosłych oraz szerzenie idei ochrony przyrody w społeczeństwie. Inne ministerstwa zobowiązane są do załatwiania spraw z zakresu ochrony przyrody, przekazanych im osobnymi przepisami. Działalność naukowa. Oprócz wyżej wymienionych organów administracji państwowej i organów doradczych zagadnieniem ochrony przyrody i jej zasobów w Polsce zajmują się także instytucje naukowe. W Krakowie działa Zakład Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk. W Polskiej Akademii istnieje ponadto Komitet Naukowy Ochrony Przyrody i Jej Zasobów oraz Komitet Gospodarki Surowcowej. Na uniwersytetach w Poznaniu, Toruniu i Lublinie istnieją Zakłady Ochrony Przyrody. Praca społeczna. Organizacją społeczną, zajmującą się ochroną przyrody i jej zasobów jest Liga Ochrony Przyrody, która współdziała z wieloma innymi stowarzyszeniami. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie przyrody wykonuje Milicja Obywatelska i organa administracji państwowych, które mogą nakładać mandaty karne za wykroczenia przeciwko przepisom

przyroda, flora, fauna, rezerwat przyrody, ochrona przyrody, atrakcje, przyroda